Küre Malzemeleri

Yakut
Bir endüstri standardı ve ölçüm uygulamalarının pek çoğu için en uygun prob ucu küresi malzemesi olan yakut, bilinen en sert malzemelerden biridir. Sentetik yakut, %99 oranında saf alüminyum oksitten oluşur. Alüminyum oksit, Verneuil prosesi kullanılarak 2000 °C sıcaklıkta kristallere (veya “yapay yakut”a) dönüşür.

Yapay yakut daha sonra kademe kademe kesilerek son derece küresel bir şekle getirilir. Yakut kürelerin yüzeyleri olağanüstü derecede pürüzsüzdür, çok yüksek bir basınç dayanımları vardır ve mekanik aşınıma karşı çok dayanıklıdırlar.Yakutun tercih edilen prob ucu küresi malzemesi olmadığı çok az sayıda uygulama vardır, ancak iki uygulama vardır ki, bunlarda başka malzemelerden üretilmiş kürelerin kullanılması tavsiye edilir.

İlki alüminyum üzerinde gerçekleştirilen yoğun tarama uygulamalarıdır. Malzemeler birbirlerini çektiği için, “kaynaşmalı aşınma” olarak bilinen bir olay gerçekleşebilir ve tarama yapılan yüzeyden kürenin üzerine alüminyum geçebilir. Bu tür uygulamalar için daha uygun olan küre malzemesi silikon nitrittir.

İkincisi ise dökme demir üzerinde gerçekleştirilen yoğun tarama uygulamalarıdır. İki malzeme arasındaki etkileşim yakut küre yüzeyinde “kaynaşmalı aşınma”ya neden olabilir. Bu tür uygulamalar için Zirkonya küreler tavsiye edilmektedir.

Silikon nitrit
Silikon nitrit yakut ile pek çok benzer özelliğe sahiptir. Yüksek hassasiyetli küreler üretilebilen çok sert ve aşınmaya karşı dayanıklı bir seramiktir. Ayrıca cilalanarak son derece düzgün bir yüzey haline getirilebilir.

Silikon nitrit ile alüminyum arasında bir çekim kuvveti yoktur ve bu nedenle yakut ile gerçekleştirilen benzer uygulamalarda karşılaşılan kaynaşmalı aşınma durumu görülmemektedir. Bununla birlikte, silikon nitrit çelik yüzeylerde gerçekleştirilen tarama uygulamalarında oldukça belirgin kaynaşmalı aşınma özellikleri göstermektedir ve bu nedenle uygulamaları alüminyum ile sınırlı kalmaktadır.

Zirkonya
Zirkonya sertlik ve aşınma özellikleri yakutunkine yakın olan oldukça sert bir seramik malzemedir. Yüzey özellikleri ile özellikle dökme demir parçalar üzerinde gerçekleştirilen yoğun tarama uygulamaları için ideal bir malzemedir.

Gövde malzemeleri

Çelik
Manyetik olmayan paslanmaz çelikten üretilen prob gövdeleri küre/uç çapları 2 mm veya daha büyük ve uzunlukları 30 mm’ye kadar olan problarda yaygın bir şekilde kullanılırlar. Bu aralık içerisinde, tek-parça çelik gövdeler ağırlık oranına göre en uygun sertliği sunarak, gövde ve dişli bağlantı arasında herhangi bir stabilite kaybetmeksizin, yeterli küre/gövde açıklığını vermektedir.

Tungsten karbür
Tungsten karbür gövdeleri en çok, ya 1 mm veya altındaki küre çapları için gerekli küçük gövde çapları, veya 50 mm’ye kadar olan gövde uzunlukları için kullanılırlar. Bunun ötesinde, ağırlık bir problem olabilir ve sertlik gövde bağlantısındaki sapma nedeni ile kaybedilir.

Seramik
3 mm’den büyük küre çapları, ve 30 mm’nin üzerindeki uzunluklar için, seramik gövdeler çelik ile kıyaslanabilir derecede stabilite sağlamaktadırlar, ama volfram karbürden belirgin derecede hafiftirler. Herhangi bir çarpışma anında gövde parçalara ayrılacağı için, seramik gövde ayrıca probunuza ekstra bir kırılma koruması sağlamaktadır.

Karbon fiber
Karbon fiber prob uçları, tungsten karbür prob uçlarından yaklaşık %20 daha hafiftir, bu özelliği onu uzun prob uçları için uygun bir malzeme haline getirmektedir. Malzemenin üretim ortamında kullanılmasını mümkün kılan termal kararlılığı da, özellikle çok uzun prob uçlarında avantaj sağlamaktadır.

Alüminyum
Bu çok hafif bir malzemedir, bu nedenle tercihen uzatmalar için uygundur, ama termal genleşme nedeniyle sadece sürekli havalandırmalı ortamlarda kullanılabilir.

Titanyum
Titanyum alüminyuma kıyasla termal olarak kararlıdır, iyi bir eğilme esnemezliğine sahiptir ve ayrıca çok hafiftir. Bu özellikleri onu uzun uzatmalar için çok uygun bir hale getirmektedir.

Kaynak: renishaw.com.tr Daha fazla bilgi için Renishaw plc web sayfasını ziyaret ediniz.